Autor Wątek: Portugalskie Imperium Kolonialne  (Przeczytany 1096 razy)

Jacek Kierach

  • Administrator
  • Aktywny użytkownik
  • *****
  • Wiadomości: 107
    • Zobacz profil
Portugalskie Imperium Kolonialne
« dnia: Kwiecień 05, 2017, 19:38:52 »

Portugalia była pierwszym na świecie państwem prowadzącym politykę kolonialną (od 1415). Wraz z zakończeniem rekonkwisty w prowincjach Algarve i Alentejo, kraj ten kontynuował ekspansję chrześcijaństwa poprzez eksplorację wybrzeży Afryki. W połowie XVI wieku to niewielkie królestwo było niekwestionowanym liderem globalnego handlu.

Ustanowienie pokoju z Kastylią w 1411 rozpoczęło długi okres wyjątkowo korzystnej sytuacji międzynarodowej. Południową część Półwyspu Iberyjskiego wciąż zajmował Emirat Grenady, skutecznie blokujący zapędy kolonialne najgroźniejszego konkurenta Portugalii. Ekspansję terytorialną kraju zapoczątkowało zdobycie Ceuty w 1415 i odkrycie bezludnych wysp Madery (1418) i Azorów (1432). Przyczyną takiej polityki był między innymi wysoki przyrost naturalny i brak alternatywnych możliwości rozwoju. Założona około 1416 roku we wsi Sagres Szkoła Morska Henryka Żeglarza to pierwsza tego typu placówka na świecie, która przyciągnęła wybitnych uczonych z prestiżowych studia generalia. Pobliski Przylądek św. Wincentego był wówczas uważany za koniec znanego Europejczykom świata. Wyprawy, finansowane w dużej mierze z kasy Zakonu Rycerzy Chrystusa (którego Henryk był wielkim mistrzem), miały na celu eksplorację zachodnich wybrzeży dzisiejszego Maroka i Mauretanii. Liczono na pokaźne zyski z handlu niewolnikami, kością słoniową i pieprzem. W tym samym czasie Madera i Azory, jako posiadłości portugalskie, zostały zaludnione skazańcami, którzy zapoczątkowali tam uprawę roli.

Przełom.
Wielu żeglarzy (m.in. Diogo Cão i Dinis Dias) poświęciło się badaniom wybrzeży Afryki. W 1446 roku drugi z nich dotarł do Wysp Zielonego Przylądka, które mianował portugalską kolonią. W latach 1484-1485 mało wówczas znany Krzysztof Kolumb kilkakrotnie pisał do ówczesnego króla, Jana II. Po konsultacji z grupą doradców (Junta dos Mathemáticos) monarcha odrzucił jednak na początku 1485 roku propozycję zorganizowania wyprawy z Europy przez Ocean Atlantycki na zachód do Indii. Kontynuowano zamiar opłynięcia Czarnego Lądu. W 1488 roku silny sztorm zepchnął karawele Bartolomeu Diasa do wybrzeży dzisiejszego RPA. Odkryty skrawek lądu nazwano Przylądkiem Burz. Żeglarz chciał płynąć dalej, jednak bunt załogi zmusił go do powrotu, cypel przemianowano zaś wkrótce na Przylądek Dobrej Nadziei (Cabo da Boa Esperança).

Najdalej idącym skutkiem królewskiej polityki była słynna wyprawa Vasco da Gamy z lat 1497-1499, który korzystając z utartych przez swoich poprzedników szlaków dotarł drogą morską do hinduskiego portu Kalikat. Mało znany jest polski epizod tej przełomowej dla Europy ekspedycji w osobie przybranego syna Vasco i ulubieńca późniejszego króla Manuela I, niejakiego Gaspara da Gamy – poznańskiego Żyda w służbie Portugalii[1] Niewielki ładunek pieprzu, przywieziony z tej wyprawy pozwolił na wybudowanie w lizbońskiej dzielnicy Belém (dosł. Betlejem) okazałego Klasztoru Hieronimitów. Ekspedycja Vasco da Gamy zaprzeczyła również jednoznacznie teoriom niektórych średniowiecznych uczonych, według których Afryka w ogóle nie posiadała południowego przylądka i łączyła się z ziemią zwaną Terra Incognita.

Złoty wiek
Za panowania Manuela I Szczęśliwego (1495-1521) potęga portugalska sięgnęła zenitu. Udział tego państwa w zyskach z handlu światowego wynosił w tym czasie około 20%. Monarcha planował nawet zjednoczenie Półwyspu Iberyjskiego pod berłem dynastii Avis. Na mocy zawartego w Tordesillas (1494) traktatu pokojowego z Kastylią, który kończył toczące się od lat spory terytorialne między mocarstwami, Portugalia otrzymała szeroką strefę wpływów, rozciągającą się od południka oddalonego o 370 mil na zachód od Wysp Zielonego Przylądka. Mimo nasilających się z czasem protestów innych państw, w posiadaniu Lizbony znalazły się lepiej wówczas znane tereny Afryki, Indii (zwanych od tego czasu Indiami Portugalskimi), Dalekiego Wschodu, a także nieodkryta jeszcze Brazylia, do której przypadkowo dotarła w 1500 roku ekspedycja handlowa Pedro Álvaresa Cabrala. 13 okrętów z 1200 marynarzami na pokładzie miało za zadanie założyć sieć faktorii kupieckich na wybrzeżu dzisiejszego stanu Kerala, wiatry i prądy morskie pokrzyżowały jednak te plany. Ponieważ Gaspar da Gama był przewodnikiem flotylli Cabrala, niektórzy historycy uważają go za współodkrywcę jedynej portugalskiej kolonii w Ameryce Południowej.

Królewski monopol na handel pieprzem i innymi hinduskimi przyprawami zapewnił monarchii olbrzymi dochód, widoczny w bogactwie architektonicznym ówczesnych budowli, wśród których wyróżnić można siedzibę Zakonu Chrystusowego w Tomar (Convento de Cristo) oraz strzegącą wejścia do lizbońskiego portu Torre de Belém. Obfitujący w szczegóły i delikatnie orientalizujący styl, jaki reprezentują wymienione budowle, nazwany został od imienia władcy manuelińskim. W 1522 roku ekspedycja żeglarza portugalskiego w służbie Hiszpanii, Ferdynanda Magellana opłynęła po raz pierwszy w historii kulę ziemską. Sam kapitan nie doczekał końca podróży – zginął w czasie walk z tubylcami na Filipinach. Z innych znanych portugalskich odkrywców tego okresu wymienić należy Francisco de Almeidę, Alfonsa de Albuquerque, Luísa Vaz de Torresa, oraz Gaspara Corte-Real.

Schyłek
Pomimo silnej pozycji międzynarodowej, niewielka Portugalia nie posiadała realnej siły ludzkiej (niecałe 1,5 miliona mieszkańców pod koniec XV stulecia), zdolnej administrować ogromnymi połaciami odkrytych terenów. W wyniku tego administratorzy kolonii ograniczali się najczęściej do stawiania fortów w strategicznych dla monarchii miejscach (np. Ormuz, Malakka), które pełniły również funkcję więzień dla niewolników. Brazylia została skolonizowana dopiero w XVIII wieku, kiedy w dzisiejszym stanie Minas Gerais odkryto pokaźne złoża złota, srebra i diamentów, zaś wybrzeża afrykańskie pozostały praktycznie niezamieszkane do początku XIX stulecia, gdy większość posiadłości została już dawno odbita przez inne imperia kolonialne. Główną przeszkodą w rozwoju kraju była jednak paradoksalnie monarchia, która poprzez praktyki monopolistyczne uniemożliwiała rozwój przedsiębiorczości. Krytyczna w skutkach okazała się decyzja o wydaleniu Żydów, podjęta już w 1496 roku. Kraj cierpiał na niedobór fachowców finansowych. Od 1531 roku przywrócono Inkwizycję. Sytuację pogorszyła utrata suwerenności na rzecz Hiszpanii w 1580, po wygaśnięciu rodzimej dynastii Avis. Aż do 1640 bezpośredni wpływ na całość portugalskiej polityki mieli Habsburgowie. Filip II nie liczył się z interesami podporządkowanego królestwa, które straciło w tym czasie sporą część swoich zamorskich posiadłości na rzecz Niderlandów (inwazja na brazylijski stan Pernambuco w 1630; utrata Indonezji) i Francji (m.in. Fort Coligny, założony w 1555 w okolicach dzisiejszego Rio de Janeiro, aneksja Złotego Wybrzeża).

1 grudnia 1640 roku niewielka grupa spiskowców wtargnęła do pałacu królewskiego w Queluz pod Lizboną i uwięziła regentkę Portugalii, księżnę Mantui. Wyniesiona w tym samym roku na tron dynastia Bragança kontynuowała politykę wyzysku kolonii i monopolu królewskiego na większość przychodów monarchii. Przy budowanym od 1717 roku za pieniądze z brazylijskiego srebra klasztorze w Mafrze pracowało w szczytowym okresie 50 tys. robotników. Po obejrzeniu gromadzącej około 35 tys. dzieł klasztornej biblioteki George Gordon Byron miał rzec „Czy Anglicy mają w swoim kraju jakieś książki?”.

Lista kolonii
Afryka Północna

Ceuta (1415-1640)
Al-Dżadida dawniej: Mazagan (twierdza założona przez portugalskich marynarzy w 1502; zdobyta w 1769 przez oddziały sułtana Mohammeda ben Abdellaha)
Tanger lub Tangier (zdobyty z rąk muzułmanów w 1471; oddany w 1661 na rzecz Wielkiej Brytanii jako wiano dla księżniczki Katarzyny Bragançy)
Afryka Subsaharyjska
Akra (1557-78)
Angola (w przeszłości w jej skład wchodziły trzy kraje: Luanda, Kongo i Ndongo); (dopłynięcie ekspedycji pod przywództwem Diogo Cão do ujścia rzeki Kongo 1483; założenie osady 1575 przez portugalskiego odkrywcę Paulo Diasa de Novais w okolicach wyspy Luanda pod nazwą São Paulo de Loanda; założenie miasta Benguela przez Portugalczyków 1617; okupacja terenów Luandy przez Holandię 1641-1648; odzyskanie kolonii przez Portugalię 1648; portugalski podbój Kongo i Ndongo 1648-1671; bitwa pod Mbwilą 29 października 1655 – Portugalczycy starli się w walce z oddziałami kongijskimi królowej Nzinze, druzgocąca porażka tubylców; przegrana wojsk portugalskich w bitwie pod Kitombą; ustalenie na konferencji w Berlinie w 1885 granic kolonii oraz podziału wpływów portugalskich w Afryce; przekształcenie 1879 trzech portugalskich kolonii Luandy, Konga i Ndonga w jedną noszącą nazwę Portugalska Afryka Zachodnia; aneksja kolonii przez Cesarstwo Niemieckie 24 grudnia 1914; stała się portugalską prowincją zamorską 1951; Angola uzyskuje niepodległość 1975)
Annobón (1474-1778)
Arguim (faktoria od 1455; zajęta przez Holendrów w 1633).
Elmina (São Jorge da Mina; 1482-1637)
Fernando Pó (1478-1778)
Malindi (1500-1630)
Mombasa (1593-1698; 1728-29)
Mozambik (Portugalska Afryka Wschodnia; 1501-1975)
Quíloa (Kilwa; 1502-1661)
São João Baptista de Ajudá (Fort Św. Jana Chrzciciela) (1680-1961)
Jezioro Tanganika (posiadłości na wybrzeżu; 1500-1630)
Tristan da Cunha (1506-1815)
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca (w tym Wyspa Świętego Tomasza i Książęca; kolonia królewska 1470-1951;)
Wyspy Zielonego Przylądka (Cabo Verde; 1462-1975)
Zanzibar (1503; do Omanu od 1698)
Złote Wybrzeże (1482-1642)
Ziguinchor (1645-1888)
Bliski Wschód
Bahrajn (1521-1602)
Gamru (Bandar Abbas; 1506-1615)
Ormuz (1515-1622)
Maskat (do wicekrólestwa Goa; 1500-1690)
Indie Portugalskie
Baçaim (1535-1739)
Bombaj (1534-1661; nazwa miasta pochodzi od port. bom bahia, co znaczy dosłownie „dobra zatoka”)
Cambay i Kannanur (1502-1663)
Cejlon (1518-1658)
Chaul (1521-1740)
Ćittagong (1528-1666)
Daman i Diu (1559-1962)
Goa (1510-1962)
Hugli-Chuchura (1579-1632)
Kalikat (strategiczna twierdza; 1512-25)
Koczin (1500–1663)
Kodungallur (1536-1662)
Kollam (1502-1661)
Lakszadiwy (1498-1545)
Malediwy (1518-21; 1558-73)
Machilipatnam (1598-1610)
Mangalur (1568-1659)
Nagapattinam (1507-1657)
Pulikat (1518-1619)
São Tomé de Meliapore (1523-1662; 1687-1749)
Surat (1540-1612)
Thoothukudi (1548-1658)
Wyspa Salsete (1534-1601)
Daleki Wschód i Archipelag Malajski
Bante (wiek XVI-XVIII)
Flores (wiek XVI-XIX)
Makau (kolonizacja 1553-1557; terytorium nadzwyczajne wicekrólestwa Goa 1557-1844;)
Makasar (1512-1665)
Malakka (1511-1641)
Moluki (znane jako Wyspy Korzenne; w tym Amboina, Ternate i Tidore; 1512-1650)
Nagasaki (1571-1639)
Timor Portugalski (kolonia Indii Portugalskich 1642-1844;)
Wyspy Banda (1512-1621)
Ameryka Środkowa i Południowa
Barbados (1536-1620)
Brazylia (pierwotnie znana jako wyspa Vera Cruz; nazwana przez Cabrala Ziemią Świętego Krzyża; kolonia 1530-1714; )
Nova Colônia do Sacramento (1680-1777)
Północny Atlantyk
Azory (kolonia 1427-1766; )
Madera (kolonia 1418-1580; kolonia królewska 1580-1834; )
Jacek I Kierach

Jacek Kierach

  • Administrator
  • Aktywny użytkownik
  • *****
  • Wiadomości: 107
    • Zobacz profil
Odp: Portugalskie Imperium Kolonialne
« Odpowiedź #1 dnia: Kwiecień 20, 2017, 12:39:03 »
Ceuta

Ceuta była strategiczną lokacją, gdzie stykało się wiele kultur, rozwijał się handel. Początkowo w V wieku p.n.e. istniała tu miejscowość zwana przez Kartagińczyków Abyla. Od 45 kolonia rzymska o nazwie Septem Fratres. Około 400 lat później Wandalowie wypędzili Rzymian z miasta i przejęli nad nim kontrolę. Następnie Ceuta była w posiadaniu Wizygotów oraz Bizancjum

Gdy w 710 armie Arabów wkraczały do miasta, jego wizygocki namiestnik Julian nakłonił agresorów do opuszczenia tych terenów i inwazji na Półwysep Iberyjski (chodziło tu o prywatne porachunki wizygockiego króla Roderyka). Wkrótce Ceuta stała się głównym miejscem przerzutu wojsk do atakowanej Europy.

Po śmierci Juliana Arabowie przejęli całkowitą kontrolę nad miastem. Atakowana była często przez plemiona berberyjskie, najbardziej podczas buntu charydżytów. Po tej rewolcie dowodzonej przez Maysarę al-Haqira miasto zostało opuszczone. Zostało odbudowane w IX wieku przez Majakasa i jego plemię. Tak została zapoczątkowana dynastia Banu Isam.

W 1309 Ceuta została zdobyta przez Fez z pomocą Aragończyków. 22 sierpnia 1415 miasto zostało zdobyte przez Portugalczyków pod wodzą Henryka Żeglarza. Sukces ten został okupiony stratą zaledwie 8 zabitych. Głównymi celami władcy Portugalii Jana I były przywrócenie chrześcijaństwa, zdobycie saharyjskiego złota, stworzenie szlaków handlowych dla niewolników i kości słoniowej.

W 1580 Hiszpanie zajęli Ceutę. Pozostawała w ich władaniu aż do roku 1640, kiedy to w czasie wojny Portugalia odzyskała miasto. O przynależności Ceuty do Hiszpanii zadecydował traktat lizboński. 1 stycznia 1688 król Alfons VI Zwycięski oficjalnie oddał Ceutę Karolowi II. Pomimo to w herbie Ceuty nadal widnieje portugalskie godło.

Jacek I Kierach

Jacek Kierach

  • Administrator
  • Aktywny użytkownik
  • *****
  • Wiadomości: 107
    • Zobacz profil
Odp: Portugalskie Imperium Kolonialne
« Odpowiedź #2 dnia: Kwiecień 20, 2017, 12:44:59 »

Mazagan (port. Mazagão) - miasto w zachodnim Maroku, na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego, na południowy zachód od Casablanki, ok. 144 tys. mieszkańców.
Miasto zostało założone przez Portugalczyków na początku XVI wieku i pozostało pod ich kontrolą aż do roku 1769,

Dzielnica arabska

Portugalska cysterna

Fort
Jacek I Kierach

Jacek Kierach

  • Administrator
  • Aktywny użytkownik
  • *****
  • Wiadomości: 107
    • Zobacz profil
Odp: Portugalskie Imperium Kolonialne
« Odpowiedź #3 dnia: Kwiecień 20, 2017, 12:48:54 »
(arab. طنجة Ţanjah/Tandża[1], łac. Tingis z tamazight tingis, 'bagna') – miasto w północno-zachodnim Maroku w Zatoce Tangerskiej, ośrodek administracyjny prowincji Tangeru, port nad Cieśniną Gibraltarską.


Nazwa miasta wywodząca się z języka tamazight dowodzi, że osadę pierwotnie założyli Berberowie. Dopiero ok. VII wieku p.n.e. Tanger skolonizowali Fenicjanie. W I wieku n.e. miasto stało się stolicą rzymskiej prowincji Mauretania Tingitana.

To ważne dla państwa zachodniorzymskiego miasto, po upadku imperium, stało się magnesem dla najeźdźców. Zdobyli je Wandalowie-Silingowie migrujący z Betyki (znanej dziś jako Andaluzja). Blisko sto lat później Tanger znalazł się pod władzą Bizancjum.

W VII wieku władzę nad miastem na krótko objęli Wizygoci, jednak już w 707 roku tereny dzisiejszego Maroka, wraz z Tangerem, znalazły się pod panowaniem arabskim. Arabowie założyli tu posterunek graniczny i bazę wypadową do najazdów na Półwysep Iberyjski.

Po wyparciu muzułmanów z południa Półwyspu Iberyjskiego, Tanger ponownie znalazł się na granicy świata islamskiego, a w 1471 roku został zdobyty przez Portugalczyków.
Jacek I Kierach

Jacek Kierach

  • Administrator
  • Aktywny użytkownik
  • *****
  • Wiadomości: 107
    • Zobacz profil
Odp: Portugalskie Imperium Kolonialne
« Odpowiedź #4 dnia: Kwiecień 20, 2017, 12:51:46 »
Portugalska Afryka Zachodnia - kolonia portugalska istniejąca od 1575
dopłynięcie ekspedycji pod przywództwem Diogo Cão do ujścia rzeki Kongo 1483; założenie osady 1575 przez portugalskiego odkrywcę Paulo Diasa de Novais w okolicach wyspy Luanda pod nazwą São Paulo de Loanda; założenie miasta Benguela przez Portugalczyków 1617; okupacja terenów Luandy przez Holandię 1641-1648; odzyskanie kolonii przez Portugalię 1648; portugalski podbój Kongo i Ndongo 1648-1671; bitwa pod Mbwilą 29 października 1655 – Portugalczycy starli się w walce z oddziałami kongijskimi królowej Nzinze, druzgocąca porażka tubylców; przegrana wojsk portugalskich w bitwie pod Kitombą
Jacek I Kierach

 

Polityka cookies
Darmowe Fora | Darmowe Forum
unihokej naruto fanklubklasycznychaut peszer legendarylions